Gure ingurunea leku ziurra dirudi baino zenbait gertaerek askotan denbora laburrean, larrialdi-egoerak sor ditzakete pertsona asko arriskuan jar dezaketenak.
Gertaerak izan daitezke:
· Uholdeak,
· zentral nuklear baten erradiazio-ihesa,
· merkantzia arriskutsuak daraman tren baten istripua...
Gertaeraren ‘’LARRIALDIA’’, ‘’BEHARREZKOAK IZANGO DIREN ARRETA’’ ETA ‘’UZTEN DUTEN ONDORIOEN’’ arabera LARRIALDI-EGOERAK 3 mailetan sailkatzen dira:
LARRIALDI KOLEKTIBOA:
Egoera hauek zenbait biktima eragiten ditu edo zenbait pertsonen osotasuna (segurtasuna) arriskuan jartzen du.
Komunitateak dituen baliabideekin erantzun daiteke
Adib: produktu kimikoak daramatzan kamioi baten istripua larrialdi kolektiboa da, leherketa arriskua egon daitekeelako eta hodei toxiko bat sor daiteke
HONDAMENDIA: Pertsona askorengan du eragina, larritasuneko biktima kopuru handia sortzen du eta kalte materialak sortzen ditu.
Erantzun emateko baliabide osagarriak behar dira, baina sistema berak beregain har ditzake.
Adib: aireko-istripua, uholdeak edo atentatu terrorista.
KATASTROFEA: Hondamendi bat da baina handiagotua. Larritasunezko biktima kopuru handia eta kalte material ugari hasera batean.
Egoera denborarekin larritzen joaten da. kanpoko laguntza beharrezkoa da.
Adib: Haitiko lurrikara edo Tsunamiak
Esandako egoera hauei aurre egiteko edo erantzuteko, zenbait talde eta erakundeen parte-hartzea behar izaten da eta baliabide asko mugitu behar dira, bai giza-baliabideak eta bai baliabide-materialak.
Beharrezkoa parte-hartuko duten pertsonen artean koordinazioa egotea
Gertakaria gertatu ondoren, antolatzea eta koordinatzea ezinezkoa izango litzateke, horregatik agintariek aurrez aurretik larrialdi-planak lantzen dituzte.
ZER DA LARRIALDI PLANA?
Pertsonak arrisku kolektibo larrian daudenean eta beraien segurtasuna eta bizitza jokoan daudenean, hauei erantzunak emateko sistema bat da.
ARIKETA:
BILATU EGUNKARIETAN EDO INTERNETEN LARRIALDI EGOERA DESBERDINEN ADIBIDEAK ETA SAILKA ITZAZU IKUSITAKO ERIZPIDEEN ARABERA.
GERO DENON ARTEAN ZUZENDUKO DITUGU.
1.2 BABES ZIBILA
BARNEKO MINISTERIOAREN babes zibila:
Helburuak:
ü AURREZ IKUSI, katastrofe edo arrisku kolektiboei
ü BABESTU, bai pertsona eta ondasunak, egoera hauek gertatzen direnean
ü BERRERAIKITZEA, gertakizuna izan den eremua
BABES ZIBILA
BATZORDE NAZIONALA : ESPAINAKO ESTATUKOA
AUTONOMIA ERKIDEGOETAKO BATZORDEAK : AUTONOMIA BAKOITZEKOA
ARIKETA 1:
ZURE AUTONOMIAKO BATZORDEAK PRESTATZEN DITUEN LARRITASUN PLANEN BURUZKO INFORMAZIOA BILATU ETA EGIN TXOSTEN BAT.
1.3. LARRIALDI-PLANAK
1.3.1. OINARRIZKO EDUKIAK
Ø AURREIKUSPENA
Ø PREBENTZIOA
Ø ESKU-HARTZEA
Ø ERREHABILITAZIOA
AURREIKUSPENA:
-Ze gertaera larri gerta daitezkeen kalkulatzen da
-Hori gertatzeko dagoen probabilitatea
-Ze kalte eragingo lukeen
-Zein baliabide dauden horri aurre egiteko
PREBENTZIOA:
-Prebentzio neurriak, eta gertatuko balitz ondorioak gutxitzeko neurri prebentiboak egiten dira.
ESKU-HARTZEA:
-Nola erantzun beharko litzatekeen zehazten du; erantzuteko beharrezkoak diren bai giza eta material baliabideak, talde bakoitzak nola erantzun beharko lukeen, ze koordinazio mekanismo ezarriko diren,...
ERREHABILITAZIOA:
-Eremua berreskuratzeko egin beharrekoa zehazten du.
★ KONTUAN IZAN!!
Larrialdi-planak EZ dira agiri itxiak, aldizka berrikusi eta eguneratu behar dira.
Gauzatuko balitz o balira, emaitza ebaluatu behar da, beharrezkoak diren hobekuntzak ezartzeko.
1.3.2 LARRIALDI-PLAN MOTAK
BABES ZIBILEKO PLANAK:
-Administrazio publikoak egindakoak
-Eremu geografiko zehatzak erantzungo ditu: udalaren planak, autonomikoa, estatala,...
AUTOBABESERAKO PLANAK:
-Enpresak, zentroak,... ( merkataritza-gune bat, jolas-parke bat…) landutako planak dira.
-Enpresa batek egindakoak dira baina Babes Zibilaren ildoak jarraituz.
ARIKETA 2 :
BILATU AZKEN URTEETAN GERTATUTAKO HONDAMENDI ETA KATASTROFEEN ADIBIDEAK
ARIKETA 3 :
EXPLIKATU ZEHATZ-MEHATZ ZERTAN DESDERDINTZEN DIRA BABES ZIBILEKO PLANAK ETA AUTOBABESERAKO PLANAK
BABES ZIBILEKO PLANAK
Plan Bereziak:
Oinarrizko planak:
Gerra egoerak
Larrialdi nuklearra
Plan bereziak:
Uholdeak
Baso suteak
Lurrikarak
Merkantzia arriskutsuen garraioa
Sumendiak
Substantzia arriskutsuak esku hartzen duten istripu larriak
Lurraldeko Planak:
Autonomikoak
Supraautonomikoak
Munizipalak
Supramunizipalak
1.4.1. LURRALDEKO PLANAK
- Eremu zehatz batean gerta daitezken arrisku guztien aurrean egiten da.
- Gerta daitezkeen arrisku guztien baloraziotik abiatzen dira
- Jarduerak diseinatzen dituzte arriskua gertatuko balitz
*2 dira garrantzitsuenak: UDALEKOAK ETA AUTONOMIKOAK
UDALEKO PLANAK
- Udalaren eremuan mugatuta
- Udal danak izatea ez da beharrezkoa (autonomi erkidegoak erabakitzen du)
- ‘’Udaleko larrialditako oinarrizko plana” izendatzen da (PBEM plan basico de emergencia municipal.
http://www.donostia.eus/info/ciudadano/planesalerta.nsf/fwHome?ReadForm&idioma=eus&id=A336670442424
· Txomin eta Martuteneko bizilagun guztiei zuzendutako gomendioak
· Elurrak 2014-15.
· 2014ko abenduaren 1etik 2015ko martxoaren 31ra arte egongo da indarrean. Larrialdietarako deitu 112ra (Sos Deiak- Suhiltzaileak) edo 092 ra (Udaltzaingoak).
PLAN AUTONOMIKOAK
- Autonomia erkidego bateko lurraldea mugatzen duten planak dira
- Autonomi erkidego danak behartuta larrialdi planak izatea
- Babes Zibileko Batzorde Nazionalak homologatuko ditu
★ INDARREAN DAUDEN PLAN AUTONOMIKOAK
★ Euskadi: LABI (izena du)
★ 18/11/1996: homologazio data
ARIKETA 4:
BILATU LABI BURUZKO INFORMAZIOA
http://www.interior.ejgv.euskadi.eus/r42-aecon01/eu/contenidos/informacion/planes_labi/eu_doc/labi.html
ARIKETA 5:
BILATU 17 AUTONOMI DESBERDINEN LURRADEKO PLANEN IZENAK ETA HOMOLOGAZIO DATAK
EGIN TAULA BAT
ANDALUCIA
PTAND
17 – 12 -1998
BALEARES
---------
----------
ARAGON
PROCITER
04 – 12 -1995
1.4.2 LARRIALDI PLAN BEREZIAK
- Arrisku zehatz batzuetarako diseinatzen dira
- Metodo zientifiko eta tekniko egokiak behar dira, ebaluatzeko eta tratatzeko
Bi plan berezi desberdin bereizten dira:
OINARRIZKO PLANAK
PLAN BEREZIAK
● OINARRIZKO PLANAK
- Gerra egoera
- Larrialdi nuklearra
Bi egoera hauetatik eratorritakoak
Estatuaren agintean daude
➢ Gerra egoeratik eratorritako arriskuak
Babes zibilaren planifikazioa:
- Populazioaren Autobabesa: biztanleari informazioa eman arrisku egoeran zer egin jakiteko, eraikuntzak babestu,...
- Alarma zerbitzua
- Babeslekuak: prestatu, hornitu…
- Biztanleriaren ebakuazioa
- Laguntza, erreskatea eta salbamendua
➢ Larrialdi nuklearraren arriskua
- Arrisku nuklearraren aurrean indarrean dagoen plana PLABEN izeneko da, Plan Basico de Emergencia Nuclear
- PLABENek erantzuna ematen du zentral nuklearraren kanpoan
- Zentral nuklearraren barruan beste plan batzuk dituzte indarrean
- PENBU, Garoñako zentral nuklearreko kanpoaldeko larrialdi plana
ARIKETA 6:
BILATU NON DAUDE INDARREAN HURRENGO PLANAK:
PENBU:
PENCA:
PENGUA:
PENTA:
PENVA:
PENCRA:
● PLAN BEREZIAK
- Hauek aurreikus daitezken larrialdiei aurre egiteko daude diseinatuta
- Behar izango luketen lurralde eremuetan ezarri behar dira
Gutxienez kasu hauetako:
Uholdeak, baso-suteak,lurrikarak,sismoak,sumendiak...
Plan berezietan bereiz ditzakegu:
● AUTONOMIA ERKIDEGOKOAK
● ESTATUTOKOAK
Babes Zibilak ezarritako ildoak bete behar dituzte
ARIKETA 7:
SARTU ESTATUKO BABES ZIBILAKO WEB ORRIAN (WEB DE LA DIRECCION GENERAL DE PROTECCION CIVIL )
http://www.proteccioncivil.es/web/dgpcye/mercancias-peligrosas-planes-especiales
ETA BILATU ZERTAZ DATZATEN HURRENGO PLAN BEREZIAK, NONGO ETA ZERTARAKO DIRA ETA NOIZ IZAN DIRA HOMOLOGATUAK:
ü PROCIMER
ü MERBEPAL
ü PLATECA
ü TRANSCANT
ü MPCyL
ü PETCAM
ü TRANSCAT
ü TRANSCAEX
ü TRANSGAL
ü TRANSNA
ü PLAMERPA
ü TRANSMUR
ü SISMICAT
ü INUNCAT
ü INUNCyL
ü PRICAM
ü NUNCAEX
ü PLANINPA
ü INUNMUR
ARIKETA 8:
ZERTAN DESBERDINTZEN DIRA PLAN BEREZIAK ETA LURRALDEKO PLANAK?
ARIKETA 9:
ZER ESAN NAHI DU PLAN BAT ILDOA DELA?
ARIKETA 10:
BILATU INFORMAZIOA: ZURE AUTONOMI ERKIDEGOAN ZEIN PLAN BEREZI ETA LURRALDEKO PLANAK DAUDE.
ARIKETA 11:
LOKALIZATU MAPA BATEAN ESPAINAN DAUDEN ZENTRAL NUKLEARREN KOKAPENAK. ZURE USTEZ, ZERGATIK DIRA ESTATUKO KONPETENTZIAK?
1.5. AUTOBABESERAKO PLANAK
- Larrialdien aurrean (estadio bat, merkataritza-gunea,...)bete beharreko neurri prebentiboak dira.
- Plan hauek arriskuen:
- Identifikazioa
- Ebakuazioa
- Prebentzioa
- Babes neurriak… zehaztuko dituzte
1.5.1 AUTOBABESERAKO PLANEN ARAUDIA
- Autobabeserako Oinarrizko Araudiak (NBA: Norma Basica de Autoproteccion) zehazten du :
- Zein jardueretan izan behar duen autobabeserako plana
- Nola burutu behar diren
- Autonomia Erkidegoek bere eremuan dauden Autobabeserako Planen erregistroa izan behar dute
1.5.2 AUTOBABESERAKO PLANAK IZAN BEHAR DUTEN ZENBAIT JARDUERA
NBA-n jasotzen da zein jarduerek izan behar duten autobabeserako plana
Guk zenbait jarduera azpimarratuko ditugu:
● Ikuskizun publikoak eta jolas-jarduerak
Ondorengo ezaugarriak betetzen dituzten leku, esparru eta instalazioak izan behar dute:
- 2000 pertsona edo gehiago sartzen diren barrunbe itxiak
- 2500 pertsona edo gehiagoko edukiera duten barrunbe itxi desmuntagarriak
- 20.000 pertsona edo gehiagoko edukiera duten estalperik gabeko guneak.
-
● Osasun jarduerak
- 200 ohe edo gehiago duten osasun-establezimenduetan edo 2000 pertsona baino gehiago dutenetan
-
● Irakaskuntza jarduerak
2000 pertsona edo gehiago duten pertsonetan eta bertan adimen-urritasuna edo urritasun-fisikoa duten pertsonak baldin badaude
● Zahar egoitzak
- Zahar egoitzak, eguneko egoitzak, urritasun fisiko,... orokorrean 100 pertsona edo gehiago badaude bere kabuz ezin dutenak atera.
- Beste jarduerak
KONTUAN IZAN!!!
Autobabeserako planak, zentro batek ohiko jarduerei zuzenduak daude.
Ohikoa ez den beste jarduera bat egiten bada:
- Beste segurtasun baliabide batzuk
- Osasun-laguntza bereziak jarri beharko dira
Adib: Futbol estadio batean kontzertu bat egiten bada, arrisku maximoa duen partidu bat jokatzen denean,...
ARIKETA 12:
ZEIN HELBURU DAUZKATE AUTOBABESEKO PLANAK? JARRI 5 ADIBIDE
